Bahsedeceğim dizinin en büyük artısı dil öğrenenler için çekilmiş olması. Bilgilerinde ortaokul ve lise öğrencileri için yazıyor yani temel seviyeler diyebiliriz. İngilizce, Fransızca, Almanca ve İspanyolca dilleri için farklı versiyonları var ama ana konu aynı. Önermemin en büyük sebebi sıkıcı olmaması, dizi bir komedi dizisi ve "Friends"den esinlenilmiş(bence başlamak için yeterli bir sebep!!). Vereceğim linkte her bölümde altta İspanyolca altyazı var. İspanyolca olduğu için endişelenmeyin dediğim gibi zor bir dil kullanmıyorlar ve dil öğrenenler için yapıldığından oyuncular tane tane konuşuyor. Ben de şimdi 7. bölümdeyim. İzlemeyi bitirdikten sonra bir değerlendirme yazısı yazabilirim. Basitleştirilmiş bir sitcom gibi olduğundan konuyla ilgili spoiler vermek istemiyorum ama dediğim gibi bence izlemeye başlayın seveceksiniz. :)
que + sustantivo + tan/más + adjectivo → ¡Qué día tan estupendo! (Ne harika bir gün! ) GUSTAR(hoşlanmak)--- Şimdiki zaman (A mi) Me gusta (A ti) Te gusta (A él/ella/usted) Le gusta ( Gustan ) → çoğul nesneler için (A nosotros) Nos gusta (A vosotros) Os gusta (A ellos/ellas) Les gusta
Me gusta nadar. ( Yüzmeyi seviyorum.)
Gustar fiilini çoğul olarak kullanmak isterseniz tekilde hep "gusta" olduğu gibi çoğulda her kişiye göre "gustan" oluyor. Yani gusta fiili kişiye göre değil nesneye göre çekiliyor diyebiliriz. Önemli olan sevdiğiniz şeyin çoğul ya da tekil olması.
Me gustan los aviones. (Uçakları seviyorum.)
Caer (Düşmek) → personas Caer'in anlamı düşmek ama "me cae bien" dediğiniz zaman "onu seviyorum" demiş oluyorsunuz. Önemli nokta ise "caer" sadece insanlar için kullanılabiliyor. (A mi) Me cae (A ti)Te cae (A él/ella/usted) Le cae ( caen ) → çoğul nesneler için (A nosotros) Nos cae (A vosotros) Os cae (A ellos/ellas) Les cae
A Arya lecaen mal Cercei y Jamie. (Arya, Cercei ve Jaime'yi sevmiyor. )
A Cercei y Jamie les cae mal Arya. (Cercei ve Jamie, Arya'yı sevmiyor.)
Birinci örnekte görüldüğü gibi "le" kişiye göre(Arya) çekildiği için tekil ama iki kişiden bahsettiği için "caer" fiili "caen" olarak çoğul kullanılmış. Altındaki örnekte de tam tersi. Umarım aradaki farkı anlatabilmişimdir. Parecer (- gibi görünmek) → personas, eventos, lugares (A mi) Me parece (A ti) Te parece (A él/ella/usted) Le parece ( parecen ) → çoğul nesneler için (A nosotros) Nos parece (A vosotros) Os parece (A ellos/ellas) Les parece
"Parecer" insanlar, olaylar ve yerler hakkında kullanılabilir.
Me parece perfecto. (Mükemmel gözüküyor.) (It seems perfect.)
Me parece una buena idea. (İyi bir fikir gibi gözüküyor.)
El restaurante nos parece excelente. (Restoran (bize göre) mükemmel gözüküyor.)
Geçmişteki bir zaman içinde olup bitmiş, şimdiki zamanla hiçbir ilişkisi olmayan bir eylemi ifade etmek için pretérito indefinido, şimdiki zamanla ilişkisi olan geçmiş zamanda yapılmış bir eylemi ifade etmek için de pretérito perfecto kullanılır.
Bu iki zamanı cümle içinde kullanılan "los marcadores temporales" denilen zarflardan ayırt edebiliriz.
Pretérito Indefinido
Ayer = Dün
La semana pasada = Geçen hafta
En junio = Haziranda
Anoche = Dün gece
El año pasado = Geçen yıl
en 1990 = 1990'da
el 5 de noviembre = Kasımın beşi
en enero = Ocakta
anteayer = Evvelsi gün
Pretérito Perfecto
Hoy = Bugün
Esta semana = Bu hafta
Este año = Bu yıl
Ya = Zaten
Siempre = Her zaman
Nunca = Asla
Todavia = Hala
Alguna vez = Hiç
Una vez = Bir kere
Dos veces = İki kere
Muchas veces = Sık sık(birçok kez)
Fui al cine la semana pasada. ( Geçen hafta sinemaya gittim.) → pretérito indefinido
He ido al cine esta semana. (Bu hafta sinemaya gittim) → pretérito perfecto
Viví en Alemania en 1997. ( 1997'de Almanya'da yaşadım.) → préterito indefinido
He vivido en Alemania. (Almanya'da yaşadım.) → préterito perfecto
Pretérito indefinido geçmişteki bir eylemi ifade eden bir zaman çekimidir. Pretérito perfecto ile karşılaştırsak, pretérito indefinido'yu şimdiyle alakası olmayan geçmişteki olayları anlatırken kullanıyoruz. -ARCAMBİAR -ERNACER -IR RECIBIR yo cambié nací recibí tú cambiaste naciste recibiste él/ella/usted cambió nació recibió nosotros/nosotras cambiamos nacimos recibimos vosotros/vosotras cambiasteis nacisteis recibisteis ellos/ellas/ustedes cambiaron nacieron recibieron
Cambiar = Değişmek, Nacer = Doğmak, Recibir = Almak
VERBOS IRREGULARES(Düzensiz Fiiller) IR(gitmek)SER(olmak)ESTAR(olmak, bulunmak) fui fui estuve fuiste fuiste estuviste fue fue estuvo fuimos fuimos estuvimos fuisteis fuisteis estuvisteis fueron fueron estuvieron "Ir" ve "ser" fiillerinin geçmiş zaman çekimlerinin aynı olduğunu görüyoruz.
Fui al cine la semana pasada. = Geçen hafta sinemaya gittim.
La camisa fue verde. = Gömlek yeşildi.
Eğer kullandığımız fiil gitmek anlamındaysa fiilden sonra "a" gelir.
Fui "a el" cine = Fui "al" cine
"a" dan sonra artikeli "el" olan bir isim gelirse, iikisi birleştirilerek "al" deniyor. Plaja gittim demek istersek. (la playa)
Fui a la playa. ( Burada bir değişiklik yok.)
Düzensiz bazı fiillerin 1. tekil kişi halleri : ("estar" gibi çekilenler) tener(sahip olmak) → tuve saber(bilmek) → supe hacer(yapmak) → hice venir(gelmek) → vine querer(istemek) → quise decir(söylemek) → dije Geçmiş zamanı kullanmak için yapabileceğimiz en eğlenceli şeylerden biri biyografi yazmak. Aşağıda sizi kısacık da olsa bir Antonio Banderasbiyografisi bekliyor.
Antonio Banderas nació en Benalmádena, Málaga en 1960.
Geçmişte başlayan ve yeni biten eylemler anlatılırken kullanılır. Eylemin etkisi bahsedilen anda devam etmektedir. İspanyolcada yakın geçmiş zaman çekimi (İngilizcede present perfect tense) "haber" yardımcı fiilinin şimdiki zaman çekimi ve kullandığımız fiilin "participio" şekliyle yapılır.
haber + participio
he
has estado
ha comido
hemos hablado
habéis
han
Hoy he ido al cine. (Bugün sinemaya gittim.)
Pablo ha salido de casa. (Pablo evden ayrıldı.)
¿Te has enamorado alguna vez a primera vista? = Hiç ilk görüşte aşık oldun mu?
¿Has estado alguna vez en Japón? = Hiç Japonya'da bulundun mu?
Sí, he estado dos veces/un par de veces en Japón. = Evet, iki defa bulundum.
Nunca he estado en Japón = Hayır hiç bulunmadım.
Bazı fiillerin participio çelimleri:
-ar → -ado
cantar → cantado (şarkı söylemek)
hablar → hablado (konuşmak)
estar → estado (olmak)
escuchar → escuchado (dinlemek)
gustar → gustado (hoşlanmak)
-er/-ir → ido
ser → sido
vivir → vivido (yaşamak)
comer → comido (yemek) mentir → mentido (yalan söylemek) tener → tenido (sahip olmak) leer → leído (okumak) ir → ido (gitmek) irregulares( düzensizler) decir → dicho (söylemek) hacer → hecho (yapmak) escribir → escrito (yazmak) volver → vuelto (dönmek) componer → compuesto (bestelemek) Alejandro Sanz'ın konuyla ilgili çok güzel bir şarkısı ayrıca sevgililer gününe özel olsun. :) "He sido tan feliz contigo" (Seninle çok mutluydum) (I've been so happy with you)
Gazpacho, paella, tortilla, her çeşit bocadillo, tapas...
İspanyol mutfağına küçük bir giriş yapıyoruz. İlk olarak aşağıdaki kelimelere bakıp sonra bir restaurantta sipariş vermeyi öğrenebilirsiniz. İspanyol mutfağıyla ilgili olarak sadece paella'ya değindim çok uzun olmasın diye ama daha sonra diğer yemekleri de açıklayan bir yazı yazmayı düşünüyorum. Umarım beğenirsiniz :) Carnes(Et): Comidas(Yemekler):Otros(Diğerleri): Pollo = Tavuk Sopa = Çorba Bocadillo = Sandviç Bistec = Biftek Ensalada = Salata Huevo = Yumurta Cerdo = Domuz Arroz = Pirinç Hamburguesa =Hamburger Cordero = Kuzu Macarranes = Makarna Pan = Ekmek Paella* Tostadas = Tost Pescados(Balık): Tortilla = Omlet Sal = Tuz Azúcar = Şeker Atún = Ton balığı Salsas(Soslar): Queso = Peynir Sardinas = Sardalye Leche = Süt Anchoas = Hamsi Ketchup = Ketçap Yogur = Yoğurt Calamares = Kalamar Mayonesa = Mayonez Chorizo/Salchicha = Sosis Mostaza = Hardal Salchichón = Salam Vinagre = Sirke Jamón = Jambon Verduras(Sebze): Condimentos = Çeşniler Chocolate = Çikolata Lechuga = Marul Bebidas(İçecekler):Postres(Tatlılar): Tomate = Domates Cebolla = Soğan el café = Kahve Flan = Krem karamel Patatas = Patates el té = Çay Helado = Dondurma el agua con gas = Gazlı su Arroz con leche = Sütlaç Frutas(Meyve): el agua sin gas = Gazsız su (tam çevirisi sütlü pirinç el zumo = Meyve suyu oluyor.) Manzana = Elma la cerveza = Bira Naranja = Portakal el vino tinto = Kırmızı şarap Fresa = Çilek el vino blanco = Beyaz şarap Limón = Limon el vino rosado = Pembe şarap Melón = Kavun Las comidas del día: El desayuno = Kahvaltı El almuerzo = Öğle yemeği La merienda = Aperatif La cena = Akşam yemeği (tipik bir paella) *Paella geleneksel bir İspanyol yemeğidir. Kökeni Valencia kentidir ama günümüzde ülke geneline yayılmıştır. Her bölgede, o bölgeye özgü malzemelere ağırlık verilerek hazırlanır. Paella'nın temel malzemeleri pirinç ve safrandır. İçine tavuk, tavşan, balık, bezelye, kırmızı biber gibi çeşitli sebzeler ve deniz mahsulleri konularak hazırlanan birçok çeşidi vardır. Barcelona'da sosu için mürekkep balığı kullanılan dolayısıyla pirinci siyah olan bir çeşidi var. Adı paella negra yani siyah paella. Eğer merak ederseniz diğer çeşitlerine de bakabilir, eğer damak tadınıza uyabileceğini düşünüyorsanız evde kendiniz de yapabilirsiniz. İnternette birçok tarif var. Bazı fotoğraflar ellerine ne geçerse yemeğe atmışlar izlenimi veriyor dolayısıyla ben lezzetinden biraz şüpheliyim :)
(paella negra)
Yemekleri öğrendiğimize göre artık sipariş verme kısmına geçebiliriz.
el camarero yani garsona A diyelim.
el cliente yani müşteri de B olsun.
A: Hola, ¿qué desea? (Merhaba, ne arzu edersiniz?)
B: De primero, sopa del día. (Başlangıç olarak günün çorbası.)
A: ¿Y de segundo ? (de segundo derken ana yemek kastediliyor.)
B: De segundo pollo con patatas. (Ana yemek olarak patatesli tavuk.)
A: ¿Qué prefiere para beber? ¿Cerveza o vino? (İçmek için ne tercih edersiniz? Bira ya da şarap?)
B: Una cerveza, por favor. ( Bir bira lütfen.)
A: ¿Alguna cosa de postre? (Herhangi bir tatlı?)
B: Flan.
Diyelim ki bir çorba sipariş edeceksiniz ama içinde ne var bilmiyorsunuz.
B: El gazpacho, ¿qué lleva? (Gazpachonun içinde ne var?)
A: Lleva pepino, cebolla, pimiento, aceite, tomate y sal. (Salatalık, soğan, biber, yağ, domates ve tuz var.)
El camarero geldi ve dedi ki:
A: ¿Un poco más de vino? (Biraz daha şarap?)
B: Sí, grasias. (Evet, teşekkür ederim.)
---- Yemek bitti.----
A: Perdone, ¿me trae la cuenta, por favor? ( Hesabı getirir misiniz lütfen?)
Şimdilik bu kadar. Kendi "camarero - cliente" diyaloğunuzu yapmanızı öneririm. Eklemek istediğiniz bir şey varsa yorum yapabilirsiniz.
Hola amigos!! Saatler konusuna bayılacaksınız çünkü İspanyolcada bu konu çok kolay ve eğlenceli. Bunu söylerken sayılara hakim olduğunuzu varsayıyorum :) Eğer değilseniz ilk olarak aşağıdaki linke bakıp sonra bu konuya dönmenizi tavsiye ederim. http://misteriosaes.blogspot.com.tr/2016/01/sayilar.html
¿Qué hora es? (Saat kaç?)
Resimde de görüldüğü gibi ilk olarak es (it is) sonra artikel (1 dışındaki saatlerde artikel "las" olacak) daha sonra "geçe" durumunu ifade etmek için "y" yi kullanıp kaç geçtiğini yine sayı olarak belirtiyoruz. örnek olarak;
18:20 = Las seis y veinte ( Sekizi yirmi geçiyor)
15:25 = Las tres y veinticinco (Üçü yirmi beş geçiyor.)
"kala" durumunu ifade etmek için "menos" u kullanıyoruz.
20:40 = Las nueve menos veinte ( Dokuza yirmi var) ya da las ocho y cuarenta (sekizi kırk geçiyor) da olabilir ama bunun pek kullanıldığını sanmıyorum açıkçası :))
Çeyrek ve buçuk ifadeleri:
15:15 = Las tres y cuarto. (Üçü çeyrek geçiyor.)
19:45 = Las ocho menos cuarto (Sekize çeyrek var.)
Cuarto'yu sakın sakın cuatro(dört) ile karıştırmayın!!! Çok benzediğinin farkındayım ama malesef İspanyolcada en azından şahsi fikrim olarak söyleyebilirim ki birbirine benzeyen çok kelime var.
17:30 = Las cinco y media (Beş buçuk.)
14:00 = Las doce en punto (Saat tam iki anlamına geliyor.)
Söylenilen saatin günün hangi zamanında olduğunu belirtmek için "de la mañana", "de la tarde" veya "de la noche" ifadeleri kullanılır.
Son las nueve de la mañana. ( Saat sabahın dokuzu.)
Son las cinco de la tarde. (Öğleden sonra saat beş.)
Son las dos de la noche. (Saat gecenin ikisi.)
Farklı saat sorma yöntemlerine bakalım:
¿Qué hora es?
Perdona ¿tienes hora?
¿Qué hora tienes?
Perdone, por favor, ¿tiene hora?
Perdone, por favor, ¿qué hora tiene?
Son iki örnek 3. tekil şahıs kullanılmasından ve "perdone*"den anlayacağınız üzere "usted" yani "siz" kullanımı.
*Perdona = affedersin Perdone = affedersiniz Şimdilik bu kadar ¡Hasta luego! :))
